Het is de ongecontroleerde groei van normale cellen die zijn omgevormd tot carcinomen, die voorkomen in de baarmoederhals, precies waar de ectocervix (slijmvlies langs de nek) en endocervix (slijmvlies langs het cervicale kanaal dat naar de nek loopt)) ze sluiten zich aan. De nek of baarmoederhals omvat het laagste deel van de baarmoeder, de plaats waar baby's groeien en is het kanaal dat naar de vagina leidt.
De 99% van de gevallen van baarmoederhalskanker worden toegeschreven aan het virus humaan papillomavirus (HPV) dat niet uit het lichaam wordt verwijderd en kanker veroorzaakt. Daarnaast kunnen andere factoren zoals seksuele promiscuïteit, seks hebben met een man die met veel vrouwen seksuele activiteit heeft gehad, tabaksgebruik, zeer vroege seksuele initiatie, genitale herpes, zeer langdurig gebruik van orale anticonceptiva en een zwak immuunsysteem een rol spelen.
Deze vorm van kanker is asymptomatisch in de vroege stadia en vertoont symptomen zodra deze zich heeft verspreid naar andere organen en weefsels. Deze kunnen zijn: overmatig bloeden tussen en na de menstruatie, pijn en bloeding tijdens seksuele activiteit (vaginale geslachtsgemeenschap), bloeding na de menopauze en ongebruikelijke vaginale afscheiding.
Hoewel baarmoederhalskanker en borstkanker de gemakkelijkste en eenvoudigste kankers zijn om op te sporen en daarom het meest te voorkomen zijn van de soorten kwaadaardige tumoren die er bestaan, komen ze overeen met de twee belangrijkste soorten kanker met de hoogste incidentie in de vrouwen op mondiaal niveau.
Hoewel baarmoederhalskanker de afgelopen tien jaar aanzienlijk is afgenomen, blijft het in veel geïndustrialiseerde landen een van de dodelijkste vormen van kanker bij vrouwen in ontwikkelingslanden.
Elk jaar worden in de wereld ongeveer 500.000 nieuwe gevallen van baarmoederhalskanker gediagnosticeerd en sterven er jaarlijks ongeveer 250.000 aan deze ziekte. In die zin is het de tweede meest voorkomende vorm van kanker in de vrouwelijke wereldbevolking, na borstkanker, die het meest voorkomt.
In Latijns-Amerika en het Caribisch gebied is baarmoederhalskanker niet afgenomen, het is nog steeds op een schaal van 5-6 sterfgevallen per 100.000 vrouwen. Dit komt doordat preventieprogramma's en behandelingsdiensten niet toereikend zijn en voor de armste vrouwen de toegang tot hen veel beperkter is.
De meest voorkomende gemiddelde leeftijd van deze ziekte is tussen de 40 en 55 jaar. Aan de andere kant komt 30% van de gevallen van baarmoederhalskanker voor bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd en tussen 1 en 3% wordt gediagnosticeerd bij zwangere vrouwen, waarbij de gemiddelde leeftijd van de getroffenen tijdens hun zwangerschap 30 tot 35 jaar.
