Colloquium is een polysemisch concept; de betekenis ervan is echter op de een of andere manier gerelateerd aan een soortgelijk thema. Een ervan verwijst naar het gesprek dat plaatsvindt tussen twee of meer mensen. Het wordt ook colloquium genoemd naar die bijeenkomsten waarin een beperkt aantal mensen over een bepaald onderwerp debatteert. Op dezelfde manier zijn het die proefschriften, conferenties of presentaties waarin een groep individuen, experts in het veld, zich voorbereiden om een kwestie te bespreken die relevant is voor hun vakgebied. Ten slotte gaat het om die literaire composities in dialoog, die zich onderscheiden doordat ze op geen enkele manier verband houden met het theater.
Dit woord is afkomstig van het Griekse woord "colloquium", dat vertaald kan worden als "conversatie"; Deze term is samengesteld uit een reeks toevoegingen die de betekenis ervan bepalen, het voorvoegsel is "co-" (vereniging), het werkwoord is "loqui" (spreken) en het achtervoegsel is "ium", gebruikt om aan te geven dat het een zelfstandig naamwoord. Sinds de klassieke oudheid zijn er belangrijke colloquia waargenomen tussen figuren van kerkelijk of religieus, politiek, sociaal en economisch gezag. Voorbeelden zijn het Colloquium van Cascar in Mesopotamië, waaraan de bisschoppen Arquelao en Manes deelnamen, naast het Colloquium van Berma, dat in 1588 plaatsvond tussen katholieken en reformisten.
Op een bepaald moment in de geschiedenis waren colloquia uitsluitend gereserveerd voor discussies over religie. Dit was met het verstrijken van de tijd aan het veranderen, totdat het zich verspreidde naar de wetenschap en de veelheid aan velden waaruit het bestaat.
