Het is een fenomeen van spirituele, ervaringsgerichte en experimentele kennis dat wordt begrepen door de gnostici (primitieve christelijke sekten van het gnosticisme). Voor de gnostici is gnosis een leer die de mens in staat stelt echte informatie over zichzelf en over de wereld om hem heen te verkrijgen.
Het is in wezen een praktijk die zelf geen gecompliceerde theorieën of benaderingen heeft en is gebaseerd op directe ervaring. De principes ervan drijven ons ertoe om de lessen die we krijgen wetenschappelijk en op zichzelf te verifiëren, dogma's en overtuigingen buiten beschouwing gelaten, die geen wetenschappelijke of rationele kennis zijn.
Maar het is nergens een basiskennis of regelmatige kennis van, dat wil zeggen wetenschappelijk of rationeel, maar traditioneel impliceert gnosis een soort spirituele en intuïtieve kennis van onderwerpen als de Godheid, God, onder anderen, en dat hij op het juiste moment wist om te zijn wat de meest gewilde gnostici om te bereiken, zoals de aanhangers van het gnosticisme werden genoemd.
Gnosis als levensstijl, als mystieke filosofie is gebaseerd op een rationele en wetenschappelijke opvatting van het universum. Gnosticisme verschijnt in tijden van crisis, van sociale en spirituele verstoring, als een belangrijke ideologische stroming voor de mens om een fysieke, psychische, sociale en spirituele transformatie te bereiken, waardoor hij zichzelf leert kennen, zijn eigen gebreken en fouten kent die voortijdig leiden. naar ouderdom, naar het graf, naar desintegratie.
Deze wijsheid wordt gevonden in de mysteriën van Mithras, Eleusis, het hermeticisme, de mysteriën van Dionysus, Hecate, de grote moeder, Serapis, Cybele, Isis, ook in het orphisme en pythagoreaalisme, in Egyptische en Tibetaanse boeken… Wanneer de mens zichzelf nauwlettend begint te observeren, vanuit het standpunt dat hij niet EEN maar velen is, is hij duidelijk begonnen met serieus werk aan zijn innerlijke natuur.
Volgens het gnosticisme brengt het feit dat Christus zichzelf voor mensen heeft opgeofferd hun redding niet in gevaar, maar de mens komt per se tot goddelijke gnosis door hun eigen middelen die uiteindelijk hun redding bereiken en naast God staan. Alleen door gnosis zal de verlichting van de geest worden bereikt die tot redding leidt.
Dit is ongetwijfeld een stroming die, naast christelijke invloed, bijdragen ontving van de platonische filosofie en ook van oosterse filosofieën.