Burgerparticipatie is een proces dat individuen de kans biedt om publieke beslissingen te beïnvloeden en is lange tijd een onderdeel geweest van het democratische besluitvormingsproces. De wortels van burgerparticipatie gaan terug tot het oude Griekenland en het koloniale New England van vóór de jaren zestig, overheidsprocessen en -procedures werden ontworpen om participatie van buitenaf te vergemakkelijken. De burgerparticipatie werd halverwege de jaren zestig geïnstitutionaliseerd met de Great Society-programma's van president Lyndon Johnson.
Om burgerparticipatie correct te definiëren, kunnen we verwijzen naar alle beslissingen waarbij het doel is zowel de vooruitgang van de gemeenschap als de levensstijl te bevorderen. De mate van belang van burgerparticipatie bij beslissingen is om op een bepaalde manier toegang te krijgen tot beslissingen van de lokale overheid zonder de politieke partijstructuur te integreren.
Veel bedrijven of individuen kiezen ervoor om publieke deelname aan planningsinspanningen uit te sluiten of te minimaliseren, omdat ze beweren dat burgerparticipatie te duur en te tijdrovend is. Veel burgerparticipatieprogramma's worden echter gestart als reactie op een reactie van het publiek op een voorgesteld project of voorgestelde actie. Er zijn echter tastbare voordelen die kunnen worden ontleend aan een effectief programma voor burgerparticipatie.
Veel mensen voelen zich betrokken bij hun buurt en zijn actief betrokken bij activiteiten om de kwaliteit van leven daar te verbeteren. Dit wordt "burgerparticipatie" genoemd. Buurtbewoners nemen bijvoorbeeld deel aan vrijwilligerswerk, organiseren vuilnisophaalacties, richten collectieven op om zonnepanelen te kopen of vormen lokale zorgcoöperaties. Ze kunnen ook deelnemen aan de besluitvorming over de gemeentelijke begroting.
Cogan en Sharpe (1986) identificeren drie voordelen van burgerparticipatie in het planningsproces:
- Informatie en ideeën over publieke kwesties.
- Publieke steun bij het plannen van beslissingen.
- Voorkom langdurige geschillen en kostbare vertragingen.
Bij het bespreken van de theorie van burgerparticipatie is het nuttig om brede theorieën zoals deze te bekijken: DeSario en Langton onderzoeken in hun boek "Citizen Participation in Public Decision Making " de rol van technologie bij beslissingen over openbaar beleid, en concluderen dat openbare beslissingen worden in toenemende mate beïnvloed door technologie; twee belangrijke besluitvormingsstructuren definiëren en analyseren: de technocratische benadering en de democratische benadering.