Sarcoïdose is een ziekte waarbij sprake is van abnormale verzamelingen van ontstekingscellen die knobbeltjes vormen die bekend staan als granulomen. De ziekte begint meestal in de longen, huid of lymfeklieren. Minder vaak getroffen zijn de ogen, lever, hart en hersenen. Elk orgaan kan echter worden aangetast. Tekenen en symptomen zijn afhankelijk van het betrokken orgaan. Vaak zijn er geen of slechts milde symptomen.
Als het de longen aantast, kan er sprake zijn van piepende ademhaling, hoesten, kortademigheid of pijn op de borst. Sommigen kunnen het syndroom van Lofgren hebben, waarbij koorts, grote lymfeklieren, artritis en huiduitslag bekend staan als erythema nodosum.
L vanwege sarcoïdose is onbekend. Sommigen denken dat het te wijten kan zijn aan een immuunreactie op een trigger, zoals een infectie of chemicaliën bij mensen met een genetische aanleg. Degenen met getroffen familieleden lopen een groter risico. De diagnose is gedeeltelijk gebaseerd op tekenen en symptomen, die kunnen worden ondersteund door een biopsie. Bevindingen die dit waarschijnlijk maken, zijn onder meer grote lymfeklieren in de wortel van de long aan beide kanten, hoog calciumgehalte in het bloed met een normaal niveau van bijschildklierhormoon of verhoogde niveaus van angiotensineconverterend enzym (ACE) in het bloed. De diagnose mag alleen worden gesteld nadat andere mogelijke oorzaken van vergelijkbare symptomen, zoals tuberculose, zijn uitgesloten.
Sarcoïdose kan binnen enkele jaren zonder enige behandeling verdwijnen. Sommige mensen hebben echter een langdurige of ernstige ziekte. Sommige symptomen kunnen worden verbeterd door het gebruik van ontstekingsremmende medicijnen zoals ibuprofen. In gevallen waarin de aandoening aanzienlijke gezondheidsproblemen veroorzaakt, zijn steroïden zoals prednison geïndiceerd. Soms kunnen medicijnen zoals methotrexaat, chloroquine of azathioprine worden gebruikt om de bijwerkingen van steroïden te verminderen. Het risico op overlijden ligt tussen de één en zeven procent. Er is minder dan vijf procent kans dat de ziekte terugkeert bij iemand die het eerder heeft gehad.
In 2015 troffen pulmonale sarcoïdose en interstitiële longziekte 1,9 miljoen mensen wereldwijd en veroorzaakten 122.000 doden. Het komt vaker voor bij Scandinaviërs, maar komt in alle delen van de wereld voor. In de Verenigde Staten is het risico groter onder zwarten dan onder blanken. Het begint meestal tussen de 20 en 50 jaar. Het komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Sarcoïdose werd voor het eerst beschreven in 1877 door de Engelse arts Jonathan Hutchinson als een niet-pijnlijke huidziekte.
