Semiologie is een wetenschap die zich bezighoudt met de studie van tekens in het sociale leven. De term wordt over het algemeen als synoniem gebruikt met semiotiek, hoewel specialisten een onderscheid maken tussen de twee.
Men kan zeggen dat semiologie betrekking heeft op alle studies die verband houden met de analyse van tekens, zowel taalkundig (gekoppeld aan semantiek en schrijven) als semiotiek (menselijke en natuurlijke tekens).
De Zwitser Ferdinand de Saussure (1857-1913) was een van de belangrijkste theoretici van het taalteken en definieerde het als de belangrijkste associatie in menselijke communicatie. Voor Saussure bestaat het teken uit een betekenaar (een akoestisch beeld) en een betekend (het belangrijkste idee dat we in gedachten hebben met betrekking tot elk woord).
Van zijn kant definieerde de Amerikaan Charles Peirce (1839-1914) het teken als een tripartiete entiteit, met een betekenaar (materiële ondersteuning), een betekenis (het mentale beeld) en een referent (het reële of denkbeeldige object dat naar het teken verwijst).).
Twee auteurs zijn van vitaal belang binnen de semiologie, maar zij zijn niet de enigen omdat er door de geschiedenis heen ook anderen zijn geweest die hun diepe stempel op deze discipline hebben gedrukt. Dit zou bijvoorbeeld het geval zijn voor de Fransen Roland Barthes die belangrijke theorieën naliet en hieraan werkt aan latere generaties, zoals het boek getiteld "Elements of Semiology.
Wat in dit werk duidelijk maakt, is dat deze discipline als pijlers en studieobjecten alle gebarensystemen heeft, ongeacht hun grenzen of hun substanties, en ook dat de elementen de volgende zijn: frase, taal, connotatie, paradigma, betekenaar, betekend en denotatie.
Op dezelfde manier is een andere belangrijke figuur op het gebied van semiotiek en semiologie de bekende schrijver Umberto Eco. Deze auteur, op een populairder niveau bekend vanwege interessante romans als 'The Name of the Rose' (1980) of 'Foucault's Pendulum' (1988), heeft ook een sleutelrol gespeeld in de discipline die ons bezighoudt door van zijn studies over betekenissystemen.
Semiologie geeft aan dat het taalteken vier fundamentele kenmerken heeft, namelijk willekeur, lineariteit, onveranderlijkheid en veranderlijkheid.
Tot de takken van de semiologie behoren klinische semiologie (in de geneeskunde, de studie van de tekenen waardoor de ziekte zich manifesteert), zoosemiotica (uitwisseling van signalen tussen dieren), culturele semiotiek (studie van de betekenissystemen gecreëerd door een cultuur) en esthetische semiotiek (de studie van de leesniveaus van kunstwerken uit verschillende technieken of disciplines).
