Wanneer een chemische reactie een evenwichtstoestand bereikt, blijft de dichtheid van de reactanten en producten voor onbepaalde tijd stabiel, alleen als de condities van het systeem onveranderd blijven. Maar als een van hen verandert, ontwikkelt het systeem een nieuwe evenwichtstoestand met de daaruit voortvloeiende variatie. Met al deze observaties werd rekening gehouden bij de ontwikkeling van het principe van Le Chatelier.
Dit postulaat werd voor het eerst geformuleerd in 1884 door de chemicus Henri-Louise Le Chatelier, die het gebruikte om de gevolgen van deze veranderingen te evalueren.
Het principe van Le Chatelier stelt vast dat: wanneer een variatie optreedt in een van de condities die aanwezig zijn in een evenwichtssysteem, het systeem verder zal gaan met het herwinnen van evenwicht, waarbij de oorzaak van de variatie wordt verworpen.
Hieronder staan enkele van de oorzaken die een verandering van de chemische balans kunnen veroorzaken:
- Variatie in druk: een verandering in druk heeft alleen invloed op het evenwicht als er een gasvormige stof aan de reactie deelneemt. Veranderingen in druk hebben niet veel invloed op de concentratie van vloeistoffen of vaste stoffen, aangezien deze meestal niet worden gecomprimeerd. In gassen echter, indien relevante veranderingen optreden.
- Variatie in temperatuur: een stijging van de temperatuur zorgt ervoor dat het evenwicht wordt gericht op het opnemen van warmte en gaat zo de temperatuurstijging tegen. Als de temperatuur daalt, zorgt dat ervoor dat het evenwicht zodanig beweegt dat het systeem warmte afgeeft.
- Variatie in concentratie: door de concentratie van een stof te verhogen, zorgt het ervoor dat het evenwicht zich ontwikkelt en vermindert de bestaande hoeveelheid van die stof. Als de concentratie nu afneemt, zal de balans zich verplaatsen naar de creatie van die stof, dat wil zeggen, het systeem ontwikkelt zich, waardoor een grotere hoeveelheid van de stof verschijnt die in concentratie is verminderd.
