Circadiane ritmes zijn fysieke, mentale en gedragsvariaties die een dagelijkse cyclus volgen en voornamelijk reageren op licht en donker in de omgeving van een organisme. 'S Nachts slapen en overdag wakker zijn is een voorbeeld van een circadiaans ritme dat verband houdt met licht. Circadiane ritmes komen voor in de meeste levende wezens, inclusief dieren, planten en veel kleine microben. De studie van circadiane ritmes wordt chronobiologie genoemd.
Het begrip circadiane ritme wordt gebruikt in het gebied van de biologie de naam oscillaties van bepaalde biologische variabelen in een regelmatig tijdsinterval. Dit ritme wordt ook wel een biologisch ritme genoemd.
Typisch is het circadiane ritme gerelateerd aan veranderingen in de omgeving die zich ook ritmisch ontwikkelen. Het is in ieder geval een endogeen (intern) ritme dat de duur van het interval kan verkorten of verlengen afhankelijk van de omgeving.
De gemakkelijkste circadiane ritmes om op te merken zijn die gerelateerd aan waakzaamheid en rust en eetpatronen. Een persoon is over het algemeen altijd op hetzelfde moment slaperig of hongerig, omdat verschillende circadiane ritmes in hun lichaam verschillende mechanismen activeren. Als een mens altijd om 12 uur lunch eet, kan hij naarmate deze tijd nadert, elke dag honger krijgen.
Circadiane ritmes kunnen slaap- waakcycli, hormoonsecretie, eetgewoonten en spijsvertering, lichaamstemperatuur en andere belangrijke lichaamsfuncties beïnvloeden. Biologische klokken die snel of langzaam lopen, kunnen veranderde of abnormale circadiane ritmes produceren. Onregelmatige ritmes zijn gekoppeld aan verschillende chronische medische aandoeningen, waaronder slaapstoornissen, obesitas, diabetes, depressie, bipolaire stoornis en seizoensgebonden affectieve stoornis.
Circadiane ritmes helpen ons ons slaappatroon te bepalen. De belangrijkste klok van het lichaam of NSQ regelt de productie van melatonine, een hormoon dat je slaperig maakt. Het ontvangt informatie over het licht dat de oogzenuwen binnenkomt, dat informatie van de ogen naar de hersenen stuurt. Als er minder licht is (zoals 's nachts), vertelt NSQ de hersenen om meer melatonine aan te maken om het gevoelloos te maken. Onderzoekers bestuderen hoe ploegenarbeid en blootstelling aan licht van mobiele apparaten 's nachts circadiane ritmes en slaap-waakcycli kunnen veranderen.
