Het Vaticaan is de kleinste onafhankelijke staat ter wereld en bestaat uitsluitend als pauselijke residentie. Tot het jaar 1860 regeerde de paus over grote delen van Midden-Italië, maar deze werden opgenomen in het toen nieuw gevormde koninkrijk Italië, dat Rome zelf zou binnenvallen in 1870, waardoor de paus werd beperkt tot de reeks gebouwen voor religieuze en administratieve functies die bekend staan als het Vaticaan. In 1929 werd het erkend als een onafhankelijke staat in ruil voor de paus die afstand deed van zijn aanspraken op Rome en de omliggende gebieden.
Het Vaticaan heeft geen industrie, landbouw of handel, hoewel het dankzij het toerisme een deel van zijn economie verdient. Het is het administratieve hoofdkwartier van de katholieke kerk, die haar financieel ondersteunt. Zijn soeverein is de paus, momenteel paus Franciscus I, die in 2013 werd gekozen. Vaticaanstad heeft als regeringssysteem een absolute, kerkelijke monarchie en een electieve theocratie. Zijn huidige staatssecretaris is Pietro Parolin.
Alle hoge regeringsfunctionarissen behoren tot de katholieke geestelijkheid, uit verschillende delen van de wereld. De officiële munteenheid is, net als in de rest van de Europese Unie, de euro en de officiële talen zijn Latijn en Italiaans. Onder de bezienswaardigheden in het Vaticaan zijn de Sint-Pietersbasiliek, de Sixtijnse Kapel (beroemd kunstwerk van Michelangelo) en de vele musea van de stad, waarbinnen enkele van de kunstwerken zijn Het belangrijkste in de wereld. Omdat het de kleinste stadstaat ter wereld is, heeft het een bevolking van slechts 842 mensen (volgens de volkstelling van juli 2014), dus het is buitengewoon veilig.
De lage criminaliteit in het Vaticaan bestaat echter voornamelijk uit buitenlandse zakkenrollers die toeristen beroven. Zelfs wanneer een misdadiger wordt aangehouden die een misdrijf pleegt op het grondgebied van het Vaticaan, moet hij worden overgedragen aan de Italiaanse veiligheidstroepen (die toezicht houden op de veiligheid van de stadstaat) en worden verwerkt volgens de Italiaanse wetgeving voor latere opsluiting in penitentiaire centra in Italië, aangezien deze bestaan niet in het Vaticaan. Alle kosten worden gedekt door de kerkstaat.